13. yüzyılda İmparator II. Frederick tarafından gerçekleştirilen deney çok ilginçtir. Bu deneyi imparatorun tarihçisi Fra Salimbene di Parma rapor etmiştir. İmparator, doğumundan itibaren insan diliyle hiç tanışmamış, hayattan soyutlanmış bebeklerin aynı anda Yunanca, Latince ve İbranice konuşmaya başlayıp başlayamayacağını merak etmiş ve bunun üzerine bu deneyi gerçekleştirmiştir. Maalesef, deneklerin hepsi ölmüşlerdir.
Dilin insanlar üzerindeki etkisi en az M.Ö. 5. Yüzyılda yani retorik bilimi ikna etme (gerçekliğe bakışlarını değiştirme) yolu olarak Yunan filozoflar tarafından ortaya atıldığından beri çalışma konusudur.
Ludwig Wittgenstein, Kesinlik Üzerine isimli son kitabında şöyle yazmıştır:
Ayak parmaklarımı görmediğim zaman her ayağımda beşer parmağım olduğuna dair nasıl bir gerekçe gösterebilirim?
Daha önceki deneyimlerimin bana bunu öğretmiş olmasını gerekçe olarak göstermek doğru mu? Daha önceki deneyimimden mi yoksa on ayak parmağım olduğunda mı daha eminim?
Daha önceki deneyimim şu anki eminliğimin sebebi olabilir; fakat bu eminliğin dayanağı bu mu?
Mars’tan gelen birisiyle karşılaştığımı ve onun bana insanın kaç ayak parmağı olduğunu sorduğunu varsayalım. Ona “on, sana göstereyim” diye cevap veririm ve ayakkabımı çıkarırım. Diyelim ki Marslı ayaklarıma bakmadan on parmağım olduğundan bu kadar emin olmama şaşırdı. Ona şöyle mi demeliyim: “Biz insanlar görsek de görmesek de kaç ayak parmağımız olduğunu biliriz.”
Sonuç itibarıyla: Bazı konularda insanlar gerçekliği şüphesiz biliyor değildirler. Konu aslında, kesin gerçekliğin onların yaklaşımıyla ilgili olmasıdır.
Wittgenstein’a göre bir gerçekliğin farz edilen varlığı bir kelime oyunudur yani bir kurgudur.
Bunları da okumak isteyebilirsiniz:
Sekiz Erdem, Konfüçyüs tarafından insana bırakılan izlenmesi ve uyulması gereken kriterlerdir. Sekiz...
Halife Leyla'ya dedi ki: Mecnun "nasıl oluyor da senin yüzünden aklını kaçırabiliyor, halbuki sen di...
Martı Jonathan Livingston (1970) / Richard Bach
Tek Cevap Kime:“Dilin Potansiyeli”
her şey mümkün
✌?️
********************
En bi güzeli.