Zen ve Motosiklet Bakım Sanatı (1974) / Robert M. Pirsig

“Kitap, orta yaşlı bir adam ile onun yanında yetişkin bir çiftle beraber bir motosiklet yolculuğuna çıkan oğlu Chris’in hikâyesidir. Zen çok büyük aydınlanmalar veya esrimeler aramayan, bunun yerine ruhun hayata aktif bir şekilde katılmakla büyüdüğünü savunan bir Budizm formudur. Bu vakada, anlatıcının motosikletinin bakımıyla ilgilenmesi onun hayata nasıl yaklaşılması gerektiği anlayışını ifade eder.”

“Kitabın büyük kısmı nitelik konusu üzerinde durur. Nitelik rasyonel bir şekilde tanımlanamaz; nitelik sadece olduğu zaman fark edilir. Fakat nitelik her şeydir, önem veren insan ile vermeyen arasındaki farktır; hayatınızı zenginleştirebilen bir makine ile bir yığın işe yaramaz madde üreten makine arasındaki farktır.

Anlatıcı kullanım kılavuzlarının bir şeyi kuran kişiyi tamamen devre dışı bıraktığını söyler. Öfkeli veya isteksizseniz makineyi ayarlamakta veya sorunu bulmakta başarılı olamazsınız ama kendisi tasarımcının kafasının içine yerleştirmek için çaba sarf ederseniz bir makinenin aslında sadece bir dizi fikrin fiziksel ifadesi olduğunu anlarsınız. Dünyamızda nitelik sadece boş bir özellik haline gelmiştir, oysa anlatıcı onun bütün özne ve nesnelerin anası, kaynağı olduğunu söyler. Nitelik aynı zamanda sevgidir. ”

“Coşkuyla dolma süreci, insan evrene dair sadece kendi bayat fikirlerini değil, evrenin aslını görecek, işitecek ve hissedecek kadar sessiz kaldığında gerçekleşir.”

“Sinir buhranından sonra hastaneye kaldırılan ve elektrik verilen anlatıcı, bir zamanlar olduğu filozoftan kalma bölük pörçük hatıralarla farklı bir insan olarak ortaya çıkar. Fakat kitap ilerledikçe ve anlatıcı kendisini akıl hastalığına sürükleyen fikirleri açıkladıkça okur sorunun belki de toplumda, toplumun mitosunda veya ortak zihniyetinde olduğunu; anlatıcının değil toplumun deli olduğunu anlamaya başlar.”

“Anlatıcı her şey için mantıklı bir açıklama arar ama sonunda hem bilim hem de felsefenin sadece gerçeğin haritaları olduğunu anlar. Fakat başka bir insanın sevgisinde, doğayı tecrübe etmekte parçalanmaz gerçeklere ulaşabiliriz.”

“Yapmak istediğim şey, akla gelen bazı şeylerden bahsetmek için yaklaşan anı kullanmak. Öyle bir telaş içerisindeyiz ki çoğu aman konuşacak vakit bulamıyoruz. Sonuç ise her gün yaşadığımız bitmek bilmez yüzeysellik, insanlara yıllar sonra o kadar zamanın nereye gittiğini düşündüren ve bu yüzden onları üzen bir monotonluk oluyor. Şimdi biraz zamanımız olduğuna ve bunu bildiğimize göre, bu zamanı önemli görünen şeyler hakkında biraz derine inerek konuşmaya ayırmak istiyorum.”

“Hayata tamamen akılcı bir yaklaşım deliliğe yol açar Huzura kavuşmak için görünmeyen niteliği veya görüntünün ardındaki gerçeği aramak gerekir.”