“Bohm birbirinden çok uzak olan atom altı parçacıklarının, ışık hızında hareket eden fiziki sinyallerle açıklanamayacak bir şekilde, hala birbirleriyle iletişim kurabildiklerini gösteren laboratuvar sonuçlarına hayran kalmıştı. Böylesine anlık ya da yerel olmayan bir iletişim, Bohm’a evrenin madde parçacıklarını içeren bir boşluk olmadığını, aksine boşluğun kendisinin zekâya sahip canlı bir şey olduğunu söyleyen birçok şeyden biriydi. Bohme’a göre uzay en iyi, bilincin de parçası olduğu bölünmemiş tek bir bütün olarak ele alındığında anlaşılabilir. Şeylerin münferit ve otonom olduğu, zihin ve maddenin birbirinden ayrı olduğu izlenimin vermek için belirli fenomenleri soyutlayan sadece insan algılarıdır. Bunlar determinist fizik kurumuna karşı olan görüşlerdir ve bilim hala Bohm’un fikirlerinin yanlış olduğunu ispatlamak zorundadır.”
“Dünyanın farklı ama birbiriyle etkileşimi olan parçalara ayrılabileceğine dair klasik anlayış bugün artık geçerli ya da uygulanabilir değildir. Tam tersine, dünyayı bölünmemiş ve sürekli bir bütün olarak düşünmek zorundayız. Partiküllere ya da alanlara ayırma sadece acemice bir soyutlama ve uyumlulaştırmadır. Dolayısıyla Galileo ve Newton’ınkinden radikal anlamda farklı bir düzene, bölünmemiş bütünlüğün düzenine ulaştık.”
“Her bir insanın birbiriyle ve doğayla etkileşim halindeki bağımsız bir gerçeklik olduğunu varsaymak kesinlikle yanıltıcı ve doğrusunu söylemek gerekirse yanlış olacaktır. Aksine, tüm insanlar tekil bir bütünün izdüşümleridir.”
“Nesneleri kendi başlarına algılamaya ve kategoriler oluşturmaya yönelik insani yaklaşım bir aldatmacadır. Gerçeklik aslında süreklidir ve bölünmemiştir, tüm fenomenler sadece bu tekil bütün içindeki küçük sapmalardır.”
David Bohm
David Bohm (20 Aralık 1917 – 27 Ekim 1992) teorik fizik, felsefe ve nöropsikoloji alanlarına katkıda bulunmuş bir kuantum mekaniği fizikçisidir.
Bohm 1917’de ABD’nin Pensilvanya eyaletinde Wilkes-Barre’de doğdu. Başarılı bir iş adamı olan babasının isteğinin aksine O, bir iş adamı olmayı reddetti ve bir teorik fizikçi olmaya karar verdi. 1939’da Pennsylvania Eyalet Koleji’nden mezun olduktan sonra teorik fizikçi Robert Oppenheimer ile birlikte çalışmak için Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü ve ardından Kaliforniya Üniversitesi’nde bulundu. 2. Dünya Savaşı’ndan sonra Princeton Üniversitesi’nde görev yaptı; burada Albert Einstein’la birlikte çalıştı. 1951 yılında yayınlanan ve ilk kitabı olan “Kuantum Teorisi” (Quantum Theory) isimli kitabı alanında bir klasik olarak kabul edilir. Daha sonraları çoğunluk tarafından kabul edilen kuantum fiziği yorumundan ayrılarak kuantum mekaniğine kendi yorumunu getirmiştir. Parçalardan ziyade bütüne önem veren bu görüşünü “Modern Fizikte Nedensellik ve Şans” (Causality and Chance in Modern Physics), “Bütünlük ve Saklı Düzen” (Wholeness and the Implicate Order), “Bölünmemiş Evren: Kuantum Teorisinin Ontolojik Bir Yorumu” (The Undivided Universe: An ontological interpretation of quantum theory) gibi kitaplarında detaylandırmıştır. Elektronların içine girdikleri zaman bireysel olarak davranmayı bırakıp daha büyük ve parçaları birbirleriyle bağlantılı bir bütünün bir parçası gibi davranmaya başladıklarını gözlemlemiş ve şu sözleri söylemiştir:
“Maddeselliğine ve muazzam boyutlarına rağmen evren kendi içinde ve kendi başına mevcut olmayıp, daha büyük ve tarif edilemez bir şeyin ürünüdür. Evren, hayal edilmez bir okyanusun ortasında meydana gelen küçük bir dalgalanmadan, nispeten küçük bir ‘hareketlenme motifinden’ ibarettir.”
Hint filozof Jiddu Krishnamurti’yi keşfetmesi, bilimsel ve felsefi düşüncelerinin olgunlaşmasına katkıda bulundu. Bohm, nöropsikoloji alanında, kuantum-matematik ilkeleriyle ve dalga süreçleriyle uyumlu olarak, beynin bir hologram gibi işlediğini öngören hologramik modeli ortaya koydu. Ayrıca atom altı parçacıklarla ilgili araştırmaları neticesinde de Evren’in dev bir hologram olduğu kanısına vardı. Bohm’un en önemli saptamalarından biri, günlük yaşantımızın gerçekte bir holografik görüntü olduğudur. Ona göre evren, sonsuz ve sınırsız tek bir holografik yapıdır ve parçalardan söz etmek anlamsızdır. İnsan, hayat, tabiat, düşüncenin yapısı gibi konularda çalışmalarını sürdüren Bohm, bir yandan da kendi ismiyle anılan bir diyalog tekniği geliştirdi, Yaptığı konuşmalarda bir sosyoterapi biçimi olarak diyalogun öneminden bahsetti, Krishnamurti ile yaptığı diyalogları kitaplaştırdı. Jiddu Krishnamurti ile birçok söyleşide bulunmuştur ve 1992 yılında 74 yaşında Londra’da kalp krizi yüzünden ölmüştür.
Ana madde: Aharonov–Bohm etkisi
Bohm, 1957’de Bristol Üniversitesinde araştırmalarını yürütmeye başladıktan kısa bir süre sonra 1959 yılında Yakir Aharonov ile birlikte bir manyetik alanın, alandan arındırılmış (yani manyetik ve elektrik alanın sıfır olduğu) bir bölgeye etkisinin gözlenebildiğini göstermişlerdir. Bu olay, manyetik potansiyelin ilk kez açıklanışıydı.
Bunları da okumak isteyebilirsiniz:
Varlık ve Hiçlik (1943) / Jean Paul Sartre
İnsan bir iptir ki hayvanla insanüstü arasına gerilmiştir. Uçurumun üstünde bir ip. Tehlikeli bir ge...
Hayat, hayat ismiyle anılır, ama gerçekte ölümdür.- Herakleitos Mutluluk her zaman gelecekte, değil...
