Duygusal Zeka: EQ, Neden IQ’dan Daha Önemlidir? (1995) / Daniel Goleman

Bu kitap üç yüz sayfadan oluşur, sonu gelmez vaka incelemeleri ve dipnotlar içerir ama Duygusal Zeka’nın ana konusu üç noktada özetlenebilir:

-Zekayı duygulara uygulayarak yaşamımızı inanılmaz oranda iyileştirebiliriz.

-Duygular alışkanlıktır ve herhangi bir alışkanlık gibi en iyi niyetlerimizin önünü kesebilir.

-Bazı duygulardan vazgeçip diğerlerini geliştirerek yaşamımızın kontrolünü kazanabiliriz.

Goleman kitabın ikinci bölümünde Aristoteles’ten alıntı yapar:

“Herkes öfkelenebilir, bu çok kolaydır. Ama doğru kişiye, doğru ölçüde, doğru zamanda, doğru nedenle ve doğru biçimde öfkelenmek, bu hiç kolay değildir.”

Üçüncü bölüm duygusal zekayı yakın ilişkilere, iş yaşamına ve sağlığa uygulamayı konu alır.

Goleman duygusal yaşam ile ahlak arasındaki bağlantıyı kurarken kişinin dürtülerini denetleyemediği takdirde en derindeki benlik duygusuna zarar vereceğini belirtir. Dürtü kontrolünün irade ve karakterin temeli olduğunu savunur. Karakterin bir başka göstergesi olan merhamet başkalarının duygularına ve düşüncelerine değer verme yeteneğine bağlıdır. Bu iki unsur duygusal zekanın vazgeçilmezidir, bu sebeple ahlaklı kişinin temel özellikleridir. Duygusal zekanın diğer başlıca nitelikleri kararlılık ve kendini motive etme yeteneğidir. Bunlar duygu değildir ama kişisel denetim ve olumsuz duygu ve deneyimleri belli bir çerçeveye oturtma yeteneğini gerektirir.

Goleman olumlu düşünmenin gücünün başarılı olma konusunda bilimsel olarak kanıtlandığını doğrular ve iyimser bir bakış açısının gerçek eylemde en önemli öngörü olduğunu söyler.

Yazar iş dünyasında önemli bir etki yaratmıştır. İş idaresi konusuna sadece bir bölüm ayırmasına rağmen, duygusal zeka kavramının patronların düşük duygusal kapasiteleri yüzünden öfkelenen ya da kırılan çalışanlarda hassas bir noktaya dokunduğu açıktır. Aynı şekilde insanı çılgına çeviren kötü performansı iyileştirmek için ne yapacaklarını şaşıran birçok patrona ve ekip liderlerine de ışık tutmuştur.Ofis ortamında çalışmış herkesin bildiği gibi, en heyecan verici ürünü ortaya koyan siz olabilirsiniz ama eğer egoların çatıştığı bir ortamdaysanız burası yine de sizin için çalışılması zor bir yer halini alacaktır. İş yaşamındaki başarı bir vizyon ya da ürüne duyulan tutkunun sonucudur. Her ne kadar yüksek egolar başarıyla ilişkilendirilse de organanizasyon yerine ürün ya da vizyona odaklanarak uyum sağlama ve heyecanı körükleme yeteneğine sahip şirketler daha saygın olurlar.

Kitabın en cazip iddialarından biri duygularımızı büyük oranda fark edip kontrol altına alırsak türümüzde bir evrim yaratabileceğimizdir.

****************************************************

“Duygusal yaşam en az matematik ya da okumak kadar, daha becerikli ya da beceriksiz şekilde sürdürülebilen ve kendine özgü ustalık gerektiren bir alandır. Biri hayatta başarılı olurken onunkine denk zekada bir başkasının neden çıkmaza saplandığını anlamak için o kişinin bu ustalığa ne oranda sahip olduğunu saptamak gerekir: Duygusal yatkınlık sahip olduğumuz diğer becerilerden ne kadar yararlanabildiğinizi belirleyen üstün bir yetenektir.”

“Bu kitabı yazmak için bilimsel hasadımın tamamlanmasını beklemek zorunda kaldım. Sonunda bilim ruhun acil ve kafa karıştırıcı sorunlarının zirve yaptığı dönemde yetkin bir biçimde konuşmaya ve insan yüreğinin doğru bir haritasını çıkarmayı başardık.”

“Gerçekten başarılı kişi her zaman duyguları üzerinde hakimiyet kurmayı başarmış olandır.”