Kitabın başlığı Platon’un iyi ideası, yani insanların ancak bir anlığına görebildikleri ama yine de hayatlarının, genellikle farkında olmadıkları bir şekilde peşinde geçirdikleri bir şekilsiz gerçeklik ya da evrenin temelinde yatan düzen ile ilgilidir.
Murdoch’ın zihnin eylemle ilişkisine dair benzetmesi, başka hiçbir şey hareket etmese de dönebilen bir tekerlek, mekanizmanın bir parçası değildir şeklindedir. İnançlar, hisler ve düşünceler için hiçbir kesinlik testi olmadığından, sadece eylemler önem taşır ve her türden soyut iyilik görüşü de bu yüzden şüpheli ya da değersizdir.
Murdoch için iyi olan, gerçek olan ve aşk yakından ilişkilidir. Kişinin ilgisini gösterdiği yerde o kişinin ahlakı bulunur. Aşkla baktığımızda gerçek, doğru ve iyi olanı buluruz. Sen önce iyinin peşine düşersen diğer bütün değerli şeyler doğal olarak seni bulacaktır.
“Felsefecilerin artık çok nadiren söz ettiği aşk kavramını yeniden merkezine alacak bir ahlak felsefesine ihtiyacımız var.”
“Burada söz konusu olan, ahlakın ve insan doğası üzerine bir çalışma olarak felsefenin bilimin baskısından ya da daha doğrusu bilimin felsefeci ve diğer düşünürlere musallat olan hatalı fikirlerinden kurtulmasıdır.”
“Benlik bilgisi, kişinin kendi işleyiş biçimini detaylı bir kavrayışı açısından bana, oldukça basit bir seviye dışında, genellikle aldanma gibi geliyor. Benliğin, tıpkı diğer şeyler gibi hakkıyla görülmesi zordur ve net bir görüş elde edildiği zaman da buna paralel olarak daha küçük be daha az ilginç bir nesne olur.”
“Kendimizi ahlaki olarak geliştirmek için harcadığımız çabalar somuttur. Bunun birtakım deneysel ölçümlerini yapmaya çalışmak gülünç olur ve onun gerçekliğini azaltamaz veya zayıflatamaz.”
Iris Murdoch
Iris Murdoch, 15 Temmuz 1919 yılında Dublin İrlanda’da dünyaya gelmiştir. Dokuz yaşından itibaren yazmaya yönelen yazar, 1932 yılında Bristol’de genç kızların gittiği Badmington College’a başlamış altı yıl sonra da edebiyat okumak için Oxford’daki Sommerville College’a kaydolmuştur.
Iris Murdoch, üniversite yıllarında pek çok şair ve entelektüelle tanışmış, Fransız Steiner ile uzun süreli bir aşk yaşamıştır. 1938 yılında Komünist Partiye girerek klasik edebiyat diplomasını almıştır. 1940 yılından sonra Londra’ya yerleşmiştir.
Londra’da Ekonomi Bakanlığına başlayan Iris Murdoch, Komünistlerin siyasi tutumlarından hayal kırıklığına uğrayarak partiden ayrılmıştır. Daha sonra Cambridge’de Wittgenstein’in görev yaptığı Nevnham Üniversitesinde dersler alarak felsefe doktorasını tamamlamıştır.
Iris Murdoch, 1948 yılında Oxford’da St. Anne College’da felsefe profesörü olarak göreve başlamış 1963 yılına kadar da burada çalışmıştır. 70’li yıllarda felsefe yazıları yazmaya da yönelen yazar 1996 yılından itibaren ortaya çıkmaya başlayan unutkanlıkları ile birlikte hastalığını öğrenmiş ve 8 Şubat 1999 yılında Oxford’da alzheimer hastalığından dolayı hayatını kaybetmiştir.
Kaynak: https://kidega.com/yazar/iris-murdoch-127779
Bunları da okumak isteyebilirsiniz:
İnsan, bakış açısını değiştirdiğinde, baktığı şey aynı olsa bile tam tersini görebilir...
Felsefenin Hayatınızı Değiştirmesinin Sekiz Yolu : İyileştirme Bir filozofun söyledikleri insa...
Yalnızlığa çekilmek mi istersin, kardeşim? Kendine varan yolu aramak mı istersin? Biraz daha oyalan ...
