Sağduyu (Le Bon Sens) – 1 / Jean Meslier

* Hayranlık hep cehaletin kızıdır. İnsanlar ancak anlamadıklarına hayran olur ve taparlar.

Mucizeler, itikadın en sevgili evlatlarıdır.

– F.Von SCHİLLER

 

* İnsan türünün bu gün daha çok aydın olması azar azar aydınlanmak ihtiyatlı tutumunu sayesindedir. Eğer güneş birdenbire bir yeraltı katında görülseydi, bu katın oturanları, güneşin gözlerine verdiği zarardan başka bir şeyi göremezlerdi; aşırı ışık, iyileştirilmesi mümkün olmayacak biçimde onları kör etmekten başka şeye yaramazdı.

* Bazıları inanmadıkları şeylere inandıklarına, halkı inandırırlar; sayıları daha çok olan bazıları da, inanmanın içeriğine nüfuz etmeyi bilmediklerinden inanmadıkları şeye kendi kendi kendilerini inandırırlar, yani nefislerini aldatırlar.

* Gerçekte, kendi ihmallerine, cehaletlerine, yol gösterenlerin bozuk ahlaklarına, sağduyuya uygun olmayışına, anlamsız alışkanlıklarına, yanlış görüşlerine, makul ve insaflı olmayan yasalarına bakacakları yerde, nur eksikliğinden doğan felaketlerin sona ermesi için Allah’a yalvarırlar, kurbanlar hediyeler sunarlar.

Ruhlar zaman geçmeden doğru fikirlere doldurulsun, insanların aklı eğitilsin. İnsanları adalet yönetsin; o zaman ihtiraslara karşı ilahlardan korkulmaz, zayıf engeller koymaya gerek görülmez. İyi eğitim ve öğretim gördükleri, iyi bir hükümetle yönetildikleri, vatanlarına yaptıkları kötülüklerden dolayı cezalandırıldıkları ya da hor görüldükleri ve bunlara yaptıkları iyilikten dolayı da son derece hak ve adalete uygun olarak ödüllendirildikleri zaman, insanlar iyi olacaktır.

* Gerçek ahlak ilkelerini görmek ve seçmek için insanlar ne teolojiye, ne vahye, ne tanrılara muhtaçtır. İnsanlara tanrılar öyle istediği için değil, insanların sevgilisi olmak için, adil, iyiliksever, anlayışlı, geçimli olmalarını söyleyelim. Ahretle cezaya uğrayacakları için değil, sonucuna bu dünyada katlanacakları için kötülükten ve cinayetten çekinmelerini söyleyelim.

Cinayetlere engel olmak için çareler vardır, bu çareler cezalardır. Ahlakı değiştirmek için çareler vardır, bu çareler güzel örneklerdir.